Tempo-aanduidingen

largo	breed, zeer langzaam
larghetto	minder langzaam dan largo
lento	langzaam, slepend
grave	zwaar, ernstig
adagio	langzaam met expressie
adagietto	minder langzaam dan adagio
andante	rustig gaande
andantino	minder gaande, rustiger;
	soms vlugger dan andante
moderato	matig
allegro	snel
allegretto	minder snel dan allegro
moderato	matig snel
presto	zeer snel
prestissimo	uiterst snel

Versnellen/vertragen van het tempo

accelerando (accel./acc.)	sneller worden
stringendo (string.)	dringend: sneller en sterker worden
ritardando (ritard.)	vertragen
ritenuto (rit./riten.)	terughouden
a tempo (a.t.) / tempo primo	na een tempoverandering het oude tempo hervatten
tempo giusto	het 'juiste' tempo: het tempo dat past bij het muziekstuk

Tempo en muzikaal karakter

agitato	onrustig
amabile	beminnelijk
animato	bezield
brillante	schitterend
con brio	levendig
calmato	rustig
cantabile	zangerig
cantando	zingend
deciso	beslist
dolce	liefelijk, zacht
dolente	smartelijk
energico	krachtig
espressivo	vol uitdrukking
funebre	somber, treurig
con fuoco	vurig
giocoso	humoristisch, grappig
con grazia	bevallig
grazioso	bevallig
leggiero	licht, gemakkelijk
maestoso	verheven
marcato	opvallend, uitkomend
alla marcia	als een mars, in marstempo
marziale	krijgshaftig
mosso	beweeglijk
pastorale	herderlijk
risoluto	beslist
scherzando	schertsend
serioso	ernstig
sostenuto	gedragen
con spirito	geestdriftig
tranquillo	rustig
vivace	levendig
vivo	levendig

Toevoegsels bij tempo-termen

alla marcia e marcato	in marstempo en opvallend
andantino quasi allegretto	bijna snel, maar rustig
più mosso	meer beweeglijk
meno mosso	minder beweeglijk
un poco meno mosso	een weinig minder beweeglijk
crescendo e stretto poco a poco	langzamerhand sterker en sneller worden
con moto	met beweging
doppio movimento	dubbele snelheid
allegro molto	zeer snel
allegro assai	zeer snel
adagio ma non troppo	langzaam maar niet te zeer
meno mosso ma non tanto	minder beweeglijk maar niet zeer (iets minder beweeglijk)

<inhoudsoverzicht>

De teksten (copyright) zijn afkomstig uit de 2e druk van het boek
Muziek, kort en bondig geschreven door Paul Bronkhorst.
U mag de teksten, tekeningen en notenvoorbeelden uit dit boek vrij gebruiken, indien u:
- deze zonder enige wijziging geheel of gedeeltelijk overneemt;
- de bron volledig vermeldt
(titel en auteur bij tekstovername, tekenaar bij overname tekeningen);
- op geen enkele wijze hieraan verdient of vergoedingen ontvangt
(geen readers of enig commercieel belang).