Welke g wijst de g-sleutel eigenlijk aan? Op de piano zitten maar liefst zeven g’s van verschillende hoogte!
Pianisten weten het: de g-sleutel wijst de eerste g aan boven de centrale c, dat is de middelste c op de piano.
Om het verschil tussen hogere en lagere tonen aan te geven, gebruik je een toevoeging.
De centrale c heet c ééngestreept, je noteert c' (of c met een kleine 1) . De c acht tonen hoger, een octaaf hoger, heet c tweegestreept, noteer c'' (of c kleine 2). De c die nog een octaaf hoger klinkt, heet c driegestreept. Je noteert dan c''' (of c kleine 3).
De tonen onder de c' duid je aan met kleine letters. Je spreekt deze tonen uit met c klein, g klein, enz. Nog lager gebruik je hoofdletters. Hier zeg je C groot, E groot, enz.
Met het gebruik van deze indeling ontstaan afgebakende octaafgebieden.
Digitaal
In de digitale wereld van computers en elektronische muziekinstrumenten is een nieuwe octaafindeling ingevoerd. Hier spreek je van c1 (spreek uit: c één), c2, c3, enz. Met c4 bedoel je dan de centrale c (c ééngestreept).
Ottava
Voor de allerhoogste noten heb je bij de notatie zoveel hulplijntjes nodig, dat het teken 8va (ottava) boven de notenbalk een hele uitkomst biedt. Het betekent: speel de noten een octaaf hoger. Als niet duidelijk is waar 8va eindigt, gebruik je de aanduiding loco (‘op de plaats’).
Het teken 8va kan ook onder de notenbalk staan. Dan speel je de noten een octaaf lager. Soms staat er dan 8va bassa.
Welke noten staan op de onderstaande balk genoteerd?
Bovenstaande tekst (copyright) is afkomstig uit de 2e druk van het boek Muziek, kort en bondig geschreven door Paul Bronkhorst. U mag de teksten, tekeningen en notenvoorbeelden uit dit boek vrij gebruiken, indien u: - deze zonder enige wijziging geheel of gedeeltelijk overneemt; - de bron volledig vermeldt (titel en auteur bij tekstovername, tekenaar bij overname tekeningen); - op geen enkele wijze hieraan verdient of vergoedingen ontvangt (geen readers of enig commercieel belang).
